Ανατολικά του λόφου του Αμφείου στην πόλη μας απλώνεται η συνοικία του Παλαιού και Νέου Συνοικισμού. Ο παλαιός Συνοικισμός με 300 περίπου κατοικίες των δύο δωματίων, στριμωγμένες σε ελάχιστο χώρο, στέγασε τους διωχθέντες Μικρασιάτες το 1922 ενώ σήμερα είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένος από το προσφυγικό στοιχείο.
Προς το Σιδηροδρομικό Σταθμό και την Αγία Παρασκευή υπάρχουν τα νεώτερα σπίτια όσων ορθοπόδησαν, αποκτώντας ξανά περιουσίες και επίσης στο κέντρο του συνοικισμού και πάνω από την κεντρική πλατεία βρίσκεται ο ναός, που είναι αφιερωμένος στους ισαποστόλους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. H εκκλησία αυτή είναι βασιλικού ρυθμού και στον αύλειο χώρο της υπάρχει μνημείο αφιερωμένο στους νεκρούς του διωγμού.
Κοντά στο Σιδηροδρομικό Σταθμό βρίσκεται η μικρή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που ήταν παλαιό νεκροταφείο και η οποία σήμερα είναι αναπαλαιωμένη και με διαμορφωμένο πλέον αύλειο χώρο. Στη συμβολή του Παλαιού και Νέου Συνοικισμού της πόλης, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό, βρέθηκε τμήμα του θεάτρου του Σύλλα, το οποίο λέγεται ότι ανήγειρε ο ίδιος, από το υλικό του θεάτρου του Διονύσου που ο ίδιος προηγουμένως είχε καταστρέψει. Τα ειδώλια του θεάτρου είχαν προ πολλού κλαπεί καθώς στη Θήβα υπήρχε έλλειψη πέτρας.
Η σημερινή βέβαια εικόνα του Προσφυγικού Συνοικισμού δεν συμβαδίζει ούτε στο ελάχιστο με την ιστορία των προσφύγων και την κουλτούρα τους. Οι τριακόσιες κατοικίες του Π.Π.Σ. συμπλήρωσαν 80 χρόνια ζωής και έχουν πλέον πάψει να συντηρούνται. Η πλειοψηφία τους εγκαταλείφθηκε από τους ενοίκους τους, και επίσης όσα σπίτια ανακατασκευάστηκαν αποδείχθηκε ότι αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις στοιχειώδεις σύγχρονες απαιτήσεις για πολιτισμένη στέγαση και διαβίωση οικογενειών.
Γεγονός είναι επίσης ότι κτίσθηκαν πολλά αυθαίρετα παραπήγματα μετά το 1955, για τα οποία η πολιτεία έκλεινε τα μάτια της στην ανέγερσή τους ,όσο κάλυπταν τις στοιχειώδεις στεγαστικές ανάγκες των οικογενειών των προσφύγων. Σήμερα όμως ενοικιάζονται στους μετανάστες χωρίς τις απαιτούμενες συνθήκες υγιεινής ενώ παράλληλα παρατηρείται το φαινόμενο πολλοί ιδιοκτήτες αυτών των κατοικιών να στοιβάζουν με «κεφαλιάτικο» ενοίκιο τους μετανάστες στις ιδιοκτησίες τους , αδιαφορώντας για την έλλειψη συνθηκών υγιεινής και για τα προβλήματα που δημιουργούν στην περιοχή.
Αυτές οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης είχαν σαν αποτέλεσμα πέρα από την υποβάθμιση του Προσφυγικού Συνοικισμού που φέρει την δική του ιστορία, την αύξηση της εγκληματικότητας στην τριγύρω περιοχή καθώς και την παραβίαση των κανόνων δημόσιας υγιεινής. Η εικόνα των τρωκτικών και των κάθε λογής ακαθαρσιών στις γειτονιές του συνοικισμού είναι πλέον συχνό – δυστυχώς – φαινόμενο κάτι το οποίο εγκυμονεί βέβαια. κινδύνους μολυσματικών ασθενειών.
Έγιναν κατά καιρούς κάποιες προσπάθειες από τον δήμο της Θήβας για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα οι οποίες όμως δεν απέδωσαν ιδιαίτερα μέχρι σήμερα. Θεωρούμε ως Ο.Ν.ΝΕ.Δ. πως ένα τόσο σοβαρό ζήτημα με πολλές παραμέτρους, πολιτιστικές, ανθρωπιστικές, μεταναστευτικές πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά με την συνεργασία πολλών φορέων και φυσικά με την συμβολή και της κεντρικής διοίκησης.
Το ζήτημα δεν είναι μόνο να εγκαταλείψουν οι μετανάστες την συγκεκριμένη περιοχή αλλά να γίνει και στην συνέχεια ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικιστικής ανάπλασης του Παλαιού Προσφυγικού Συνοικισμού, που είναι ένας από τους ελάχιστους που διασώθηκαν στην χώρα μας, ώστε να αποτελέσει σημείο αναφοράς και μνήμης της ιστορίας των Μικρασιατών της Θήβας και ταυτόχρονα να διασφαλίζει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στους κατοίκους της περιοχής. Κοινή απαίτηση λοιπόν τόσο της οργάνωσής μας, όσο και όλων των κατοίκων της Θήβας -θέλουμε να πιστεύουμε- είναι οι αρμόδιοι φορείς να αντιμετωπίσουν αυτό το μείζον ζήτημα με περισσότερη ευαισθησία και αποτελεσματικότητα.
